Chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân ung thư

Những tác động của quá trình điều trị bệnh ung thư ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe của bệnh nhân, đặc biệt là những vấn đề về xương khớp. Vì vậy, việc chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân ung thư là điều rất quan trọng.

1. Vì sao cần chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân bị ung thư

Theo độ tuổi, càng ngày mật độ xương của chúng ta càng bị suy giảm. Cùng với đó là những hoạt động tái tạo tế bào xương ngày càng chậm, không tương thích với quá trình hủy xương. Điều này dẫn đến tình trạng xương thêm mỏng, xuất hiện những lỗ li ti trên bề mặt. Lâu dần nếu không được phát hiện và cải thiện, tình trạng xương sẽ dần kém đi, có thể dẫn đến gãy xương và không thể vận động. Những bệnh lý về xương khớp xuất hiện ngày càng nhiều, đặc biệt là những bệnh nhân đang trong quá trình điều trị ung thư.

1.1. Những loại thuốc hóa trị

Tình trạng mất xương cũng xảy ra rất nhiều ở bệnh nhân ung thư. Trong quá trình điều trị, người bệnh sẽ phải tiếp xúc với rất nhiều loại thuốc hóa trị như methotrexate, ifosfamide,… từ đó gây giảm nồng độ canxi trong cơ thể. Nếu không biết cách chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân ung thư thì rất có thể dẫn đến tình trạng mãn kinh sớm và thúc đẩy nhanh quá trình mất xương.

1.2. Liệu pháp hooc-mon

Liệu pháp này giống như thuốc ức chế tạo hooc-mon sinh dục (goserelin) có khả năng gây ức chế estrogen cũng có dẫn đến tình trạng mất xương.

1.3. Ức chế chức năng buồng trứng

Ức chế chức năng buồng trứng bằng cách dùng thuốc, xạ trị hoặc phẫu thuật đều gây ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Trường hợp những bệnh nhân bị ung thư buồng trứng sử dụng liệu pháp này đều có thể gây ra tình trạng mãn kinh. Nguy hiểm hơn, là dẫn đến tình trạng mất xương ở người bệnh.

 1.4. Liệu pháp steroid liều cao

Trong quá trình sử dụng liệu pháp steroid liều cao kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định cũng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Từ đó làm mất xương và tăng nguy cơ gãy xương ở bệnh nhân ung thư.

 1.5. Liệu pháp nhắm trúng đích

Một số liệu pháp nhắm trúng đích có thể kể đến như: imatinib, nilotinib và dasatinib,… có thể ảnh hưởng đến nồng độ canxi trong máu. Nếu tiếp tục diễn ra trong khoảng thời gian dài sẽ có thể gây ra tình trạng gãy xương.

1.6. Xạ trị vào vùng chậu

Đối với những bệnh nhân ung thư buồng trứng, hậu môn, trực tràng,…việc trị xạ vùng chậu đặc biệt ở những người cao tuổi có thể gây ra tình trạng mất xương và gây ra gãy xương. Trong vòng một vài năm đầu trị xạ vùng chậu, tình trạng gãy xương sẽ xảy ra thường xuyên hơn. Vì vậy, bệnh nhân cần hết sức chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe cho xương khớp trong quá trình điều trị ung thư.

2. Chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân ung thư

Dưới đây là một số cách giúp chăm sóc sức khỏe xương mà người nhà và bệnh nhân nên tham khảo:

2.1. Phát hiện sớm

Trong quá trình điều trị ung thư, người bệnh cần chú ý đo độ khoáng xương để có thể kiểm tra được tình trạng của xương, từ đó có những phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

2.2. Giữ cân nặng khỏe mạnh

Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng bằng việc thay đổi chế độ ăn là yếu tố quan trọng giúp cho xương luôn khỏe mạnh. Những bệnh nhân ung thư có thể trạng yếu thường rất dễ gặp các vấn đề về xương như mất hoặc gãy xương.

2.3. Cung cấp canxi đầy đủ

Việc cung cấp canxi đầy đủ là rất cần thiết đối với các bệnh nhân đang trong quá trình điều trị ung thư. Ngoài chỉ dẫn của bác sĩ, bệnh nhân ung thư cũng cần bổ sung thêm những loại thực phẩm bổ sung canxi. Một số loại thực phẩm có thể kể đến như: sữa, phô mai, sữa chua, trái cây,…

Ngoài ra, nên hạn chế cà phê, đồ uống có ga vì có thể làm giảm cân bằng canxi trong cơ thể của người bệnh.

2.4. Bổ sung Vitamin D

Bổ sung Vitamin D giúp hấp thu và giữ canxi trong cơ thể là điều rất cần thiết với bệnh nhân ung thư. Các bệnh nhân có thể tổng hợp Vitamin D bằng cách để da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trước 9 giờ sáng hoặc bằng các loại thực phẩm như sữa, trứng và gan động vật…

2.5. Tập thể dục

Để nâng cao sức khỏe cũng như bảo vệ xương khớp, bệnh nhân ung thư cần thường xuyên luyện tập thể dục. Các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga, thái cực quyền,… sẽ giúp cơ thể sản sinh ra các tế bào tạo xương. Cùng với đó giúp xây dựng các khối cơ góp phần làm cơ thể trở nên vững chãi hơn.

2.6. Liệu pháp hooc-mon thay thế

Liệu pháp hooc-mon thay thế có thể cải thiện tình trạng mất xương ở bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên cũng cần tham khảo thêm sự chỉ dẫn của bác sĩ vì liệu pháp này chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn các tác dụng phụ.

2.7. Đi lại nhẹ nhàng

Những tác động của hóa xạ trị khiến xương của bệnh nhân ung thư yếu đi. Vì vậy, người bệnh cần giảm thiểu tối đa việc vận động mạnh có thể gây té ngã bằng cách đi lại nhẹ nhàng.

Trên đây là một số cách để chăm sóc sức khỏe xương cho bệnh nhân ung thư. Trong quá tình điều trị, nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường ở xương cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.