Tổng quan về bệnh ung thư ruột già

Ung thư ruột già là một trong những ung thư thường xuyên và nguy hiểm nhất tại Việt Nam.  Mỗi năm có hơn 130 ngàn người bị ung thư ruột già và trong số này gần phân nửa sẽ tử vong trong một thời gian ngắn sau khi bệnh được khám phá. Nếu so với các loại ung thư khác, ung thư ruột già đứng hàng thứ hai về số tử vong hàng năm, sau ung thư phổi. 

Ung thư ruột già là gì?

Thông thường ung thư ruột phát xuất từ một tế bào nào đó trên màng ruột già.  Ban đầu chỉ là bướu nhỏ và từ từ lớn dần lên trong ruột.  Thông thường bướu lớn hơn 2 cm bắt đầu biến dạng thành tế bào ung thư.  Trong một vài trường hợp hiếm hoi hơn, ung thư ruột thành hình một cách trực tiếp mà không qua trạng thái bướu ruột.  Trong trường hợp này tế bào ung thư không mọc lên như những nấm nhỏ mà chỉ “nhô” lên một chút (flat lesions) hay đôi khi bị lõm xuống (depressed lesions), nên rất khó định bệnh.  Ngay cả khi soi ruột già hoặc chụp hình quang tuyến, bệnh có thể không được khám phá trong những thời gian sơ khởi.  Đáng kể hơn cả, loại ung thư này có khuynh hướng phát triển nhanh chóng và lan tràn qua những cơ quan khác một cách dễ dàng hơn.

Độ tuổi nào sẽ mắc bệnh ung thư ruột già?

Nói một cách tổng quát, ung thư ruột già là bệnh của người lớn tuổi. Nguy cơ bị ung thư ruột già tăng nhanh khi tuổi đời bước sang thập niên thứ năm.  Hơn 90% ung thư ruột già được khám phá ở những người 50 tuổi trở lên.  Cả hai phái nam và nữ đều có thể bị ung thư ruột già.  Người ta ước đoán cứ trong 16 người sống trong tỷ lệ 100 người thì sẽ có một người bị ung thư ruột già.

Nguyên nhân gây ra ung thư ruột già

Có lẽ cách thức ăn uống cũng như lối sống của chúng ta đóng một vai trò quan trọng nhất trong sự phát triển của ung thư ruột già.  Người dùng quá nhiều chất béo, thịt, mỡ, thức ăn với nhiều chất Cholesterol sẽ dễ bị ung thư ruột già hơn, nhất là nếu họ lại không ăn chất sơ, rau hoặc trái cây, hoặc quá mập.

Cũng như một số các loại ung thư khác, ung thư ruột già cũng có đặc tính di truyền.  Nghĩa là nếu bố mẹ bị ung thư ruột già, con cái cũng có thể dễ bị.   Điều này rất đúng cho những trường hợp khi vì đặc tính di truyền, bệnh nhân bỗng dưng có trên màng ruột của mình hàng trăm “cục” bướu (polyp).   Các bướu này xuất hiện một cách nhanh chóng và biến dạng thành các tế bào ung thư một cách mau lẹ. Ngoài ra người bị viêm đường ruột như Crohn’s Disease, Ulcerative Colitis  cũng dễ bị ung thư ruột già hơn.

Vì đặc tính di truyền (bẩm sinh) của ung thư ruột già, ung thư vú và ung thư tử cung cùng nằm trên một nhiễm thể,   người bị ung thư  vú hoặc tử cung dễ bị ung thư ruột già hơn,  và ngược lại.

Triệu chứng của ung thư ruột già

Ung thư ruột già tăng trưởng tương đối chậm chạp, nên đa số bệnh nhân hoàn toàn không có một triệu chứng nào, đến khi ung thư đã phát triển đến giai đoạn trầm trọng, hoặc lan tràn khắp nơi.

Tùy theo vị trí và tùy theo từng loại ung thư, bệnh nhân có thể chỉ bị đau bụng sơ sài, không đáng kể, hoặc bụng chỉ hơi xình trướng, khó chịu, hoặc đau “tưng tức” sau hoặc trước bữa ăn.  Vấn đề đại tiện có thể trở nên khác thường.  Ngày bị bón, ngày đi tiêu chảy.  Phân trở nên nhỏ lại, có thể pha với máu. Thông thường ung thư ruột già trong những giai đoạn đầu chỉ chảy rất ít máu, nên mắt trần sẽ không thấy.  Đến khi ung thư trở nên lớn hơn nhất là nếu ung thư nằm gần hậu môn, xuất huyết ruột già có thể rõ ràng hơn với những vết máu đỏ tươi hoặc máu bầm pha lẫn với phân. Mất máu lâu ngày, bệnh nhân có thể cảm thấy khó thở, hoặc chóng mệt.  Nếu không chữa kịp thời và đúng lúc, bệnh nhân có thể sẽ tiếp tục mất ký rất nhiều.

Phòng ngừa bệnh ung thư ruột già

Từ 40 tuổi trở đi, cả hai phái nam và nữ cần phải đi khám bệnh tổng quát hàng năm.  Trong lúc khám định kỳ, Bác sĩ sẽ thử phân xem trong phân có máu hay không. Vì mục đích là truy tầm ung thư, nên Quý vị nên đi khám trước khi bị đau đớn hoặc bệnh tật. Nếu chờ đến lúc triệu chứng trở nên rõ rệt, chẳng hạn như đi tiêu ra máu mới đi bác sĩ, có thể lúc đó ung thư đã quá lớn và rất khó chữa.

Nếu một trong những thân nhân gần của Quý vị bị ung thư ruột già, hoặc nếu Quý vị đã hoặc đang bị ung thư vú, ung thư tử cung, quý vị nên đi Bác Sĩ chuyên khoa về đường ruột, để được truy tầm ung thư ruôt già bằng phương pháp nội soi, tiếng Mỹ gọi là Colonoscopy.

Nên ăn nhiều rau, uống nhiều nước.  Nhất là các loại rau đậm mầu và nhiều loại trái cây khác nhau. Điều này nói dễ hơn làm, trung bình nên ăn khoảng 30 gram chất sơ mỗi ngày.  Để nhắc lại một quả cam, hoặc táo chỉ chứa khoảng 3 gram chất sơ mà thôi.

Bổ sung các vitamin A, C, E.  Nếu dùng đúng cách có thể làm ung thư ruột già phát triển chậm lại.

Người ta cũng nhận thấy một số các loại thuốc chống đau nhức như trong gia đình của chất Aspirin hay Ibuprofen, nếu được uống đều đặn có thể ngăn cản sự tạo hình của bướu ruột già.

Tập thể dục đều đặn không những sẽ tạo cho Quý vị một cơ thể khỏe mạnh, còn có thể giúp vấn đề đại tiện trở nên tốt đẹp hơn.  Người quá mập cũng dễ bị ung thư ruột già hơn.

Phương pháp điều trị bệnh ung thư ruột già

Theo thống kê của hội ung thư Hoa Kỳ, khoảng 50% tất cả các loại ung thư một khi được khám phá ra sẽ được chữa trị hoàn toàn.  Con số này có thể cao hơn nữa, nếu các bệnh ung thư được khám phá ra sớm hơn. Ung thư ruột già thường không gây ra một triệu chứng nào cả trong giai đoạn dễ chữa, phòng bệnh và truy tầm bệnh vẫn tốt hơn cả.

Nếu ung thư ruột chỉ rất nhỏ tiềm ẩn trong bướu ruột như trong trường hợp carcinoma-in-situ, tế bào ung thư có thể được cắt bỏ một cách dễ dàng trong lúc nội soi.  Nếu bướu hoặc ung thư quá lớn, bệnh nhân cần phải được giải phẫu. Một khi được lấy ra ngoài, bệnh nhân có thể sẽ hoàn toàn hết bệnh và sống lại một cách bình thường.

Một khi ung thư đã lan đến những vùng lân cận hoặc những cơ quan khác nhau, bệnh sẽ khó chữa hơn.  Hiện nay, người ta vẫn chưa khám phá ra một phương thức nào có thể chữa dứt bệnh ung thư ruột già trong trường hợp bệnh đã lan ra khắp nơi (metastatic colon cancer).  Sau khi mổ, một số bệnh nhân có thể được tiếp tục chữa trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau.  Các lối chữa trị bấy giờ, chỉ hy vọng kéo dài đời sống hoặc giúp cho bệnh nhân có một đời sống tương đối bình thường trong những ngày tháng cuối cùng của họ. Điều này một lần nữa nhấn mạnh sự quan trọng trong việc phòng ngừa căn bệnh đáng sợ này.

Một số bệnh nhân vì hoàn cảnh tài chánh hoặc lý do riêng tư ngần ngại không muốn mổ ngay sau khi được khám phá ung thư ruột.  Điều này sẽ đưa đến những hậu quả đau đớn và tai hại hơn.  Khi ung thư lớn dần, họ sẽ tiếp tục mất máu, mỗi ngày một nhiều hơn.  Khi ruột bị tắt nghẽn vì “khối” ung thư, bụng trở nên vô cùng đau đớn và nhiều khi phải mổ khẩn cấp, nếu không sẽ bị thối hoặc lủng ruột.  Hơn nữa, nếu ung thư lan đến những cơ quan khác sẽ gây ra nhiệu triệu chứng như đau nhức xương, lưng, ngộp thở, mệt mỏi, khó chịu v.v. . . .

Tóm lại ung thư ruột già là một căn bệnh mà chúng ta ai ai cũng có thể bị.  Càng lớn tuổi càng dễ bị.  Tuy bệnh khó chữa, nhưng ung thư ruột già có thể phòng ngừa được một cách tương đối dễ dàng.  Tiếc thay, cho đến nay, người ta cũng chưa khám phá ra một phương pháp truy tầm ung thư ruột già nào toàn hảo, nghĩa là vừa tốt, an toàn, nhanh chóng không đau đớn khó chịu và rẻ tiền.