Chế độ ăn sau phẫu thuật ung thư dạ dày cần ghi nhớ gấp

Chế độ ăn sau phẫu thuật ung thư dạ dày là một trong những điều được quan tâm hàng đầu đối với bệnh nhân, bởi như mọi người vẫn truyền tai nhau: “Nhiều người bệnh không chết vì ung thư mà chết vì suy dinh dưỡng”. Những lời này là đúng hay sai mời bạn đọc của GHV KSOL theo dõi bài viết dưới đây.

XEM THÊM:

• VTV2 – Hành trình cùng bạn số 5: Người phụ nữ vươn lên vì sự sống
• Bí quyết vượt qua nỗi lo hóa trị trong ung thư dạ dày
• Phòng tránh ung thư dạ dày bằng những cách nào
• Ung thư dạ dày nên ăn gì, không nên ăn gì?

1. Phẫu thuật ung thư dạ dày là gì?

Trước khi đi vào chế độ ăn sau phẫu thuật ung thư dạ dày hãy tìm hiểu sơ lược về ung thư dạ dày, định nghĩa, các giai đoạn và phương pháp phẫu thuật ung thư dạ dày để hiểu hơn về tình trạng của bệnh nhân.

1.1. Định nghĩa ung thư dạ dày:

Theo WHO (Tổ chức Y tế thế giới) năm 2018, ung thư dạ dày có tần suất mắc chiếm 10% trong các loại ung thư, chỉ sau ung thư gan và ung thư phổi. Tại Việt Nam có hơn 17.000 ca ung thư dạ dày mắc mới mỗi năm và tỷ lệ tử vong trong số này lên đến 15.000 ca, nguyên nhân tử vong chủ yếu do phát hiện muộn.

Bệnh là khối u ác tính do các tế bào ở phần nào đó của dạ dày bị đột biến, không thực hiện được các chức năng vốn có, lại tăng sinh nhanh (tế bào ung thư) cuối cùng xâm lấn, chèn ép và có thể di căn sang cơ quan khác của cơ thể.

1.2. Các giai đoạn của ung thư dạ dày:

Bệnh được chia thành 5 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn 0 (giai đoạn tiền ung thư): có thể gọi là ung thư biểu mô vì tế bào ung thư mới xuất hiện ở niêm mạc bên trong của dạ dày. Giai đoạn này rất khó để phát hiện do hầu như người bệnh chưa có biểu hiện gì.
• Giai đoạn I: tế bào ung thư bắt đầu lan sang các lớp cơ khác và dưới 6 hạch bạch huyết lân cận. Giai đoạn này người bệnh thường có các triệu chứng gây nhầm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hóa thông thường như ợ hơi, đầy bụng, đau nhẹ,… nên cũng khó phát hiện.
• Giai đoạn II: tế bào ung thư đã phát triển khá nhanh, xâm lấn lớp dưới niêm mạc và có thể di căn tới thành dạ dày. Ở giai đoạn này người bệnh xuất hiện các triệu chứng rõ ràng hơn như đau bụng, khó tiêu, chán ăn, mệt mỏi, suy nhược,…
• Giai đoạn III: tế bào ung thư tiếp tục lan đến các lớp cơ xa hơn, số lượng hạch bạch huyết di căn nhiều hơn (7 – 15 hạch), sau đó gây ảnh hưởng tới lá lách và gan.
• Giai đoạn IV (giai đoạn cuối): tế bào ung thư đã phát triển nhanh không kiểm soát, lan sang hơn 15 hạch bạch huyết, qua các hạch này và máu gây ảnh hưởng hầu hết các cơ quan khác trong cơ thể.

Ung thư giai đoạn sớm (giai đoạn 0 và một phần giai đoạn I) tiên lượng sống rất tốt tới 97-100% sau 5 năm, tỉ lệ này giảm mạnh dần, đến giai đoạn cuối chỉ còn dưới 10% sau 5 năm.

1.3. Phương pháp phẫu thuật (cắt/mổ) dạ dày:

Dựa vào giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh, điều trị ung thư dạ dày có thể bằng một phương pháp như: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch,… hoặc kết hợp các phương pháp. Trong đó phẫu thuật cắt bỏ khối u là phương pháp điều trị triệt căn nhất. Một phần hoặc toàn bộ dạ dày chứa khối u được cắt bỏ, bác sĩ có thể đồng thời nạo vét hạch khu trú, các mô và cơ quan lân cận khác.

Hiện nay có 2 phương pháp phẫu thuật ung thư dạ dày được sử dụng:

• Mổ hở: Đây là phương pháp truyền thống, một phần hoặc toàn bộ dạ dày được lấy đi qua đường dài giữa bụng. Nhược điểm của mổ hở là vết rạch dài, để lại sẹo và nhiều biến chứng.
• Mổ nội soi: Đây là biện pháp tiên tiến hơn, sử dụng ống nội soi và dụng cụ nhỏ để cắt dạ dày qua nhiều vết rạch nhỏ. Ưu điểm của mổ nội soi là ít để lại sẹo, ít biến chứng, đỡ đau hơn.

2. Cơ thể tiêu hóa thức ăn thế nào sau phẫu thuật ung thư dạ dày?

Dạ dày là đoạn phình to nhất của ống tiêu hóa, phía trên nối với thực quản qua tâm vị, phía dưới nối với tá tràng qua môn vị. Chức năng của bộ phận này là giúp lưu trữ và tiêu hóa thức ăn bằng cả cơ chế cơ học (nhu động) và cơ chế hóa học (sử dụng dịch tiêu hóa, enzyme). Các chất dinh dưỡng được hấp thu một phần tại đây trước khi đẩy xuống ruột non qua cơ vòng môn vị.

Vậy khi phẫu thuật loại bỏ một phần hay toàn bộ dạ dày thì cơ thể sẽ tiêu hóa thức ăn như thế nào?

Khi không còn hoặc chỉ còn một phần dạ dày thì thực quản sẽ được nối trực tiếp xuống phần còn lại của dạ dày hoặc nối trực tiếp với tá tràng (đoạn đầu ruột non). Nhiệm vụ của dạ dày lúc này thì phần còn lại (nếu cắt bán phần) hoặc ruột non sẽ đảm nhiệm (nếu cắt toàn bộ). Vốn dĩ ruột non vẫn là phần đảm nhiệm chức năng hấp thu nhiều loại dinh dưỡng nhất. Đây là phần dài nhất của ống tiêu hóa (3 mét), tiêu hóa thức ăn bằng nhiều cơ chế cơ học và hóa học để đưa vào máu.

Như vậy, nhờ sự giúp đỡ của các bộ phận còn lại trong hệ tiêu hóa, đặc biệt là ruột non, bệnh nhân sau phẫu thuật dạ dày vẫn sẽ tiêu hóa được thức ăn gần như bình thường, tuy nhiên chế độ ăn cũng cần có những lưu ý đặc biệt.

3. Chế độ ăn sau phẫu thuật ung thư dạ dày cần ghi nhớ gì?

Câu nói: “Nhiều người bệnh không chết vì ung thư mà chết vì suy dinh dưỡng” ở trên hoàn toàn đúng trong trường hợp bệnh nhân phẫu thuật dạ dày. Vì dạ dày đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong tiêu hóa, do vậy sau phẫu thuật, chế độ ăn của bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý vừa để tránh tạo gánh nặng cho phần còn lại của dạ dày và các cơ quan khác trong hệ tiêu hóa vừa cần đảm bảo dinh dưỡng để người bệnh có thể hồi phục sớm. Cụ thể:

3.1. Kiên trì nguyên tắc ăn ít và chia làm nhiều bữa

Theo các chuyên gia y tế, nguyên tắc đầu tiên và xuyên suốt cho bệnh nhân là cần ăn ít, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn ra làm nhiều lần. Bởi vì phẫu thuật ung thư mang tính triệt căn, nếu cắt bán phần thì chỉ còn một phần nhỏ dạ dày để thực hiện nhiệm vụ tiêu hóa, nếu cắt toàn bộ thì không có nơi lưu trữ thức ăn. Do vậy, lượng thức ăn nạp vào cần ít một để tránh hội chứng Dumping (thức ăn trôi xuống ruột non đột ngột) gây ra nhiều vấn đề về tiêu hóa. Vì lượng thức ăn nạp vào ít nên để đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh chỉ có thể tăng số bữa ăn lên nhiều lần (6-8 bữa/ngày).

3.2. Không nên ăn ngay sau phẫu thuật

Những ngày đầu sau phẫu thuật người bệnh thường được nuôi dưỡng bằng dịch truyền do chưa có nhu động ruột. Sau đó việc cho ăn theo đường nào, thời điểm bắt đầu ăn lại được sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý và phương pháp phẫu thuật.

Sau khi bỏ ống thông ra khỏi dạ dày bệnh nhân có thể uống ít nước: mỗi lẫn từ 4 – 6 thìa canh, mỗi lần cách nhau 2 tiếng. Tiếp theo có thể tăng lên 50 – 80ml/ lần nếu không có phản ứng bất thường. Ngày thứ ba có thể ăn 100 – 150ml/lần thức ăn lỏng, loãng (cháo, súp, canh), sau đó tăng mức độ đặc dần.

3.3. Bổ sung protein, rau xanh

Các thức ăn giàu protein từ thịt, cá, trứng, đạm thực vật,.. giúp quá trình hồi phục sau phẫu thuật nhanh hơn, giúp tiêu hóa chậm ngăn ngừa tiêu chảy.

Rau xanh cung cấp vitamin và khoáng chất để chống thiếu máu, thiếu chất sau phẫu thuật. Tuy nhiên rau cần được nấu chín, không nên ăn sống.

3.4. Không nên ăn đồ cay, nóng

Thức ăn cay nóng có thể làm loét vết mổ, rất nguy hiểm do thời điểm vết mổ còn mới, đang trong quá trình phục hồi rất dễ bị kích ứng. Vì vậy, bạn không nên ăn đồ cay nóng vì chúng không những không tốt cho vết mổ mà còn có thể làm cho bệnh đau dạ dày mãn tính, loét dạ dày (nếu còn một phần dạ dày sau phẫu thuật) và viêm thực quản trở nên tồi tệ hơn.

3.5. Tránh thực phẩm nhiều đường

Thức ăn có nhiều đường có thể gây tiêu chảy do làm phân di chuyển quá nhanh đến ruột già và nhiều triệu chứng bất thường khác. Do vậy bệnh nhân sau phẫu thuật cần hạn chế đồ ngọt, đặc biệt các đồ chứa nhiều đường công nghiệp.

3.6. Không ăn thực phẩm lên men

Các thực phẩm lên men như dưa muối, cà muối, kim chi,… có chứa nhiều men vi sinh sống mà những người sau phẫu thuật cần tránh. Các men này kích thích tiêu hóa sẽ gây ra những vấn đề như tiêu chảy hoặc thậm chí là nhiễm trùng.

3.7. Không dùng chất kích thích

Chất kích thích nhìn chung đều không tốt cho sức khỏe, kể cả đối với người bình thường nên người bệnh sau mổ dạ dày cần tránh tuyệt đối không dùng chất kích thích. Các chất kích thích phổ biến là: rượu, bia, thuốc lá, nước ngọt có ga, cà phê,…

3.8. Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh

Thức ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo bão hòa, chất phụ gia, chất bảo quản và nhiều chất hóa học khác không tốt cho sức khỏe, không nên sử dụng sau phẫu thuật.

3.9. Tránh các thực phẩm giàu chất béo

Thực phẩm giàu chất béo, đặc biệt là các chất béo bão hòa (chất béo xấu) đều khó tiêu hóa, làm tăng cholesterol trong máu. Các thực phẩm dạng này nên tránh: đồ chiên rán, đồ xào, pho mát, sữa béo, sô cô la,… ăn nhiều có nguy cơ khó tiêu hoặc tiêu chảy.

3.10. Không ăn đồ ăn dạng rắn, cứng

Sau mổ dạ dày, bệnh nhân nên ăn thức ăn lỏng như đã nói ở trên, tránh thức ăn rắn, cứng như bánh mì, các loại đậu, lạc,… vì cơ thể cần một thời gian đủ dài mới hồi phục và tiêu hóa được bình thường.

Ngoài việc cần ghi nhớ chế độ ăn sau phẫu thuật ung thư dạ dày như trên, bạn cần chú ý môi trường sống tránh các yếu tố độc hại, vận động nhẹ nhàng trong giới hạn sức của mình để nhanh hồi phục sức khỏe.

Phòng ngừa ung thư di căn và hạn chế tác dụng phụ hóa xạ trị ung thư

Mách bạn: Để phòng ngừa ung thư di căn và hạn chế tác dụng phụ hóa xạ trị ung thư các chuyên gia đầu ngành khuyên bệnh nhân nên dùng sản phẩm GHV KSOL vì trong GHV KSOL có chứa thành phần Fucoidan sulfate hóa cao phân tử lượng thấp được chiết xuất hoàn toàn tự nhiên từ rong nâu, hiệu quả vượt trội so với Fucoidan thông thường, có tác dụng:

• Giảm tác dụng phụ của hóa xạ trị, thuốc kháng sinh, hóa chất độc hại.
• Giúp tăng sức đề kháng, tăng cường miễn dịch hỗ trợ phục hồi sức khỏe, thể lực.
• Hỗ trợ bổ sung các chất chống oxy hóa, hạn chế gốc tự do, dự phòng ung bướu
• Hỗ trợ điều trị các vấn đề về viêm loét dạ dày, tá tràng
• Hạ mỡ máu
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh tim, mạch

Đối tượng sử dụng:

• Người đang và sau quá trình hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật, sử dụng nhiều kháng sinh, hóa chất.
• Người muốn giảm nguy cơ mắc các bệnh ung bướu, tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng.
• Người mắc các bệnh lý dạ dày viêm loét dạ dày, tá tràng
• Người có nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Đây là thành tựu khoa học tiến bộ vượt bậc của Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam trong cuộc chiến phòng chống các bệnh về ung bướu và giảm tác dụng phụ sau hóa xạ trị hỗ trợ điều trị ung thư.

Đặt mua GHV KSOL tại đây >>> https://ksol.vn/dat-hang

XEM VIDEO: CÂU CHUYỆN VƯỢT QUA UNG THƯ DẠ DÀY CỦA ÔNG BÀN