Hỏi đáp từ A đến Z về bệnh lý thận ứ nước

Thận ứ nước không còn là một bệnh lý hiếm gặp trong các bệnh của đường tiết niệu. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết hôm nay GHV KSOL sẽ cùng bạn tìm hiểu về thận ứ nước nhé!

Xem thêm:

1. Thận ứ nước là gì?

Thận ứ nước là một dạng tổn thương thận xảy ra khi thận bị giãn to hơn mức bình thường do  nước tiểu không thoát được ra ngoài và tích tụ lại một hoặc cả hai bên thận. 

Hệ tiết niệu của một người bình thường bao gồm các cơ quan như thận, niệu quản, niệu đạo, bàng quang… phối hợp cùng nhau hoạt động một cách nhịp nhàng. Do đó, bất kể một vị trí nào xảy ra tình trạng tắc nghẽn đều có thể khiến nước tiểu bị tích lũy lại trong thận. 

Hình ảnh thận ứ nước
Hình ảnh thận ứ nước

2. Nguyên nhân khiến thận ứ nước

Theo các nghiên cứu của các chuyên gia, nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng này có thể kể đến như sau:

  • Ống niệu đạo, lỗ niệu đạo hẹp là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng một hoặc hai bên thận ở trẻ em có hiện tượng ứ nước. Một số trường hợp người lớn phẫu thuật đường tiểu để lại sẹo cũng có thể gây nên tình trạng nước tiểu ứ đọng trong thận.
  • Các tình trạng bệnh lý ở hệ tiết niệu như sỏi đường tiểu, trào ngược bàng quang – niệu đạo, viêm đường tiết niệu,… có thể gây tắc nghẽn lưu thông của nước tiểu và ứ đọng lại trong thận. 
  • Người có khối u gây chèn ép đường tiểu hoặc phụ nữ bị ung thư cổ tử cung, mang thai, sa tử cung hoặc nam giới ung thư tiền liệt tuyến  cũng được xem là nguyên nhân gây ra hiện tượng thận ứ nước.
  • Một số dị tật bẩm sinh xảy ra ở đường tiết niệu là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và tích lũy nước tiểu lại ở thận đối với thai nhi.

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ cũng có khả năng dẫn đến tình trạng nước tiểu ứ đọng ở thận như thói quen sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên nhịn tiểu, uống nhiều rượu, bia, lạm dụng thuốc Tây,… 

3. Nhóm đối tượng nguy cơ cao bị thận ứ nước

Thận ứ nước có thể xảy ra ở bất cứ ai, ở bất cứ độ tuổi nào, bao gồm cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, có những nhóm đối tượng nguy cơ cao mà khả năng bị thận ứ nước cao hơn bình thường. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bao gồm:

  • Giới tính: nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nữ giới
  • Những người đang mắc các bệnh sỏi thận, ung thư tử cung, phì đại tuyến tiền liệt,…
  • Phụ nữ bị ung thư cổ tử cung hoặc những người đang mang thai có nguy cơ cao mắc bệnh thận ứ nước hơn những người bình thường.

4. Dấu hiệu nhận biết thận ứ nước

Rối loạn tiểu tiện là triệu chứng phổ biến mà hệ tiết niệu gặp vấn đề bao gồm cả tình trạng nước tiểu bị đọng lại trong thận. Khi đó, các biểu hiện dưới đây sẽ gây nhiều bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày: 

  • Cảm giác buồn tiểu khiến người bệnh đi vệ sinh liên tục gây ra những khó chịu, bất tiện và tự ti.
  • Vào ban đêm người bị bệnh sẽ đi tiểu nhiều lần hơn bình thường nhưng lượng nước tiểu rất ít và màu đục. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bệnh nhân. 
  • Người bệnh có cảm giác đau buốt, rát, tiểu dắt khi đi tiểu. Một số người còn nhịn tiểu để bớt cảm giác đau sau khi đi vệ sinh. Ở cấp độ nặng hơn, trong nước tiểu đôi khi có lẫn máu. 
  • Thường xuyên thấy đau tức vùng thắt lưng, hai bên hông. Nhiều người có cảm giác đau vùng bụng theo từng cơn hoặc quặn lại. Cơn đau thường kèm theo biểu hiện buồn nôn, nôn, vã mồ hôi. 

Các cơn đau và biểu hiện của bệnh tăng dần. Do đó, khi thấy cơ thể có những biểu hiện lạ thì bạn nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra. 

5. Các giai đoạn của thận ứ nước

Các nhà khoa học đã chia thận ứ nước thành 5 cấp độ như sau: 

Thận ứ nước cấp độ 1

Là cấp độ nhẹ nhất trong tất cả các giai đoạn. Ở cấp độ này, bệnh nhân chưa cần phải uống thuốc hay phẫu thuật mà chỉ cần theo dõi, siêu âm 3 tháng/ lần. Qua việc theo dõi các bác sĩ sẽ đánh giá chức năng của thận, phân tích nước tiểu và biểu hiện của bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Thận ứ nước cấp độ 2

Dấu hiệu thận ứ nước đã thể hiện rõ rệt: cầu thận sưng giãn lên tới 10-15mm. Người bệnh phải có cảm giác đau mạn sườn và hông cả ngày, kèm theo đó là tình trạng đi tiểu liên tục với lượng nước tiểu nhiều gấp 1,5 – 2 lần so với bình thường.

Thận ứ nước cấp độ 3

Đây là giai đoạn bệnh trở nặng, độ giãn của cầu thận đã vượt quá 15mm. Bể thận và đài thận bị giãn nở thành 1 nang lớn, ảnh chụp CT rất khó để phân biệt được bể thận với đài thận. 

Bệnh nhân thường xuyên mệt mỏi do cơ thể bị tích nước nghiêm trọng, cần có sự can thiệp điều trị tình trạng ứ nước gấp để tránh biến chứng nguy hiểm tới tính mạng.

Thận ứ nước cấp độ 4

Là giai đoạn nặng nhất của bệnh khi thận đã bị tổn thương tới 75-90%. Người bệnh thường xuyên phải chịu những triệu chứng như tay chân, mặt mũi sưng phù, tiểu tiện ra máu, đây là dấu hiệu cần phải phẫu thuật gấp.

Các cấp độ của thận ứ nước
Các cấp độ của thận ứ nước

6. Chẩn đoán thận ứ nước

Để chẩn đoán thận ứ nước, các bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm nước tiểu để phát hiện máu, vi khuẩn gây nhiễm khuẩn hay các tế bào ung thư.

Siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để xem thận có bị ứ nước, phát hiện thấy sỏi hay không.

7. Phương pháp điều trị thận ứ nước

Điều trị bằng thuốc Nam 

Các loại thuốc Nam lành tính như râu ngô, bông mã đề, kim tiền thảo, cỏ xước, xích đồng…có tác dụng khơi thông dòng chảy của nước tiểu từ thận xuống bàng quang và ra ngoài, làm giảm sưng, giảm áp lực, phòng ngừa bệnh suy thận và phục hồi chức năng của thận.

Điều trị bằng thuốc tây

Việc điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân ngăn ngừa sự nhiễm trùng và hạn chế bệnh trở nặng.

Điều trị bằng tia laser

Đối với sỏi thận, các sóng xung kích sẽ được bắn vào viên sỏi, làm sỏi vỡ ra nhiều mảnh nhỏ để có thể đi qua đường tiết niệu. Phương pháp này tuy ít đau đớn hơn so với phẫu thuật nhưng sẽ phải điều trị nhiều lần.

Điều trị bằng steroid

Steroid là loại thuốc có công dụng ngăn ngừa, hạn chế axit uric một loại chất gây ung thư có trong sỏi. Tùy từng trường hợp giai đoạn phát triển của bệnh mà bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân liệu trình điều trị bằng steroid phù hợp.

Đặt ống thông bàng quang

Phương pháp này chỉ dùng cho những người có đường tiết niệu quá hẹp. Bác sĩ có thể đặt ống thông bàng quang để tháo nước tiểu tạm thời, giảm căng thận và giảm đau cho bệnh nhân, từ đó có thời gian điều trị bằng các phương pháp triệt để hơn như sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật.

Phẫu thuật

Nếu ở thận ứ nước đã ở giai đoạn 3 hoặc 4, thận phình to gây đau đớn thì bệnh nhân cần cân nhắc liệu pháp phẫu thuật để cắt bỏ, lấy sỏi niệu quản, loại bỏ các khối u gây tắc nghẽn niệu quản.

8. Những biến chứng do thận ứ nước gây ra

Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng sau:

  • Suy thận là  biến chứng hàng đầu của những bệnh nhân này là suy thận. Khi thận ứ nước độ 1, 2, 3 dẫn đến biến chứng này, cấu trúc tế bào đã có sự thay đổi lớn, chức năng thận dần mất đi, đặc biệt là khả năng lọc, thải chất độc ra khỏi cơ thể. 
  • Biến chứng viêm cầu thận: Viêm cầu thận là một biến chứng nguy hiểm mà người bệnh có thể gặp phải khi bị thận ứ nước. Bệnh có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được can thiệp từ các giai đoạn sớm.

Ngoài các biến chứng nguy hiểm trên, người bệnh cũng có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu, mất nước nghiêm trọng hoặc bị huyết áp cao. Trong bất kỳ trường hợp nào, người bệnh cần thực hiện thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế từ sớm, từ đó có thể ngăn chặn kịp thời.

9. Các biện pháp phòng ngừa thận ứ nước

Phòng bệnh bao giờ cũng hơn chữa bệnh, bạn nên có các biện pháp phòng ngừa từ bây giờ trước khi bị thận ứ nước và dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng hơn.

Dự phòng thận ứ nước
  • Đối với người bị sỏi thận thì nên uống nhiều nước mỗi ngày để có thể loại bỏ sỏi. 
  • Chung thủy một vợ một chồng, không quan hệ tình dục bừa bãi, thường xuyên vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục trước và sau khi quan hệ tình dục
  • Không tắm rửa hoặc ngâm mình trong vùng bị ô nhiễm như ao, hồ. 
  • Phụ nữ nên giữ gìn vệ sinh vùng kín đúng cách. Chỉ nên lau rửa vùng kín từ trước ra sau chứ không nên lau rửa từ sau về trước để phòng tránh nhiễm khuẩn đường tiết niệu ngược dòng, làm hẹp đường tiết niệu và là nguyên nhân gây thận bị ứ nước.
  • Khám sức khỏe định kì hàng năm 6 tháng/lần để phát hiện sớm dấu hiệu của bệnh để có các biện pháp điều trị phù hợp.

Bài viết này hy vọng đã giải đáp giúp bạn một phần thắc mắc về vấn đề thận ứ nước. Để có chẩn đoán về bệnh một cách chính xác nhất bạn nên đến gặp bác sĩ có chuyên môn để được thăm khám một cách cụ thể.

XEM VIDEO: Thời sự VTV1 19h 16/05/2017: SX thành công Phức hệ Nano Extra XFGC phòng và hỗ trợ điều trị ung thư