Những điều cần biết về viêm cầu thận cấp ở trẻ em

Viêm cầu thận cấp ở trẻ em có thể gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và sự phát triển của trẻ. Vậy cần biết gì về bệnh viêm cầu thận cấp ở trẻ em. Hãy cùng GHV KSol tìm hiểu trong bài viết này nhé!

XEM THÊM:

• Hành trình vượt qua ung thư của 3 người phụ nữ
• Suy thận nên ăn gì? – Lời giải đáp từ các chuyên gia dinh dưỡng
• Hội chứng thận hư tái phát thường xuyên – Lời khuyên từ chuyên gia

1. Bệnh viêm cầu thận cấp ở trẻ em là gì?

Viêm cầu thận cấp là tình trạng viêm cấp tính xảy ra ở các cầu thận do nhiều nguyên nhân gây ra. trong đó thường gặp nhất là sau khi nhiễm liên cầu beta nhóm A. Tình trạng viêm cầu thận cấp thường xảy ra ở trẻ trong độ tuổi từ 2-12 tuổi, nam nhiều hơn nữ (tỷ lệ 2/1).

Ở Việt Nam, bệnh viêm cầu thận cấp thường xảy ra vào mùa hè do nhiễm khuẩn da và vào mùa đông do bị viêm họng. Căn bệnh này có mối liên quan trực tiếp đến điều kiện vệ sinh môi trường sống.

2. Nguyên nhân gây viêm cầu thận cấp ở trẻ em

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm cầu thận cấp ở trẻ em. Có thể chia ra thành hai nhóm nguyên nhân do nhiễm khuẩn và không do nhiễm khuẩn.

Viêm cầu thận cấp ở trẻ em do nhiễm khuẩn 

Viêm cầu thận cấp thường xuất hiện sau khi bị viêm vùng họng – hầu ( 30-70%), sau nhiễm khuẩn ngoài da (20-50%) và không rõ nguyên nhân chiếm khoảng (10-15%).

Thường liên quan đến liên cầu tan huyết beta nhóm A, trong đó chủ yếu là type 12. 

Ngoài ra còn do một số loại vi khuẩn, virus hay ký sinh trùng khác như E.coli, sởi, quai bị, thủy đậu, rickettsia, viêm gan B, toxoplasma…

Không do nhiễm khuẩn

Có thể do một số nguyên nhân sau:

• Các bệnh liên quan đến miễn dịch như Lupus ban đỏ hệ thống, HIV

• Viêm mao mạch dị ứng.
• Bệnh thận IgA.
• Do bệnh kháng thể kháng bào tương (ANCA) hoặc kháng thể kháng màng đáy cầu thận…

3. Viêm cầu thận cấp ở trẻ em có triệu chứng gì?

Phù

Phù là triệu chứng thường gặp ở trẻ em khi bị viêm cầu thận cấp. Phù ở mặt, mí mắt sưng nề, phù ở hai chân, rõ nhất là phù ở quanh cổ chân. Trẻ thường bị phù nhiều vào buổi sáng và giảm nhẹ đi đáng kể vào chiều tối. Tình trạng phù ở trẻ thường gặp trong khoảng 10 ngày đầu từ khi mắc bệnh, sau đó giảm dần khi trẻ đi tiểu nhiều.

Đi tiểu ra máu

Triệu chứng này xảy ra không thường xuyên, thường là 1-2 lần/ngày và nước tiểu có màu đỏ đục giống như nước rửa thịt.

Tiểu ra màu thường xuất hiện trong tuần đầu trẻ bị bệnh và có thể quay trở lại sau khoảng 2 – 3 tuần. Về sau, số lần đi tiểu ra máu thưa dần ra thành khoảng 3 – 4 ngày tiểu một lần rồi hết hẳn. 

Nói chung, phần lớn tình trạng tiểu ra máu không gây ảnh hưởng tới tình trạng sức khỏe chung của trẻ.

Tiểu ít

TÌnh trạng tiểu ít hay thiểu niệu, vô niệu thường gặp trong tuần đầu khi trẻ mắc bệnh và kéo dài trong khoảng 3 – 4 ngày. Thể tích nước tiểu trong một ngày của trẻ dưới 500ml, không kèm theo tăng ure và creatinin máu hoặc có tăng thì cũng không đáng kể.

Tình trạng này có thể tái phát lại trong 2 – 3 tuần đầu trẻ mắc viêm cầu thận cấp.

Trong một số trường hợp có sự xuất hiện của suy thận cấp tính, thì triệu chứng thiểu niệu, vô niệu sẽ kéo dài, cùng với tăng ure, creatinin máu. Nếu bị tát phát suy thận cấp nhiều lần có thể dẫn đến viêm cầu thận tiến triển nhanh, viêm cầu thận mạn tính,…

Tăng huyết áp

Có tới 50% số ca mắc bệnh có triệu chứng tăng huyết áp. Khi xuất hiện triệu chứng này, huyết áp của trẻ dao động khoảng 140/90 mmHg. 

Đôi khi một số trường hợp bị tăng huyết áp kịch phát và diễn ra trong một thời gian dài với huyết áp khoảng 180/100mmHg.

Trẻ sẽ kêu có cảm giác đau đầu dữ dội, choáng váng. Có trường hợp bị hôn mê, co giật do phù não và thậm chí là tử vong.

Suy tim

Suy tim thường đi kèm với triệu chứng tăng huyết áp kịch phát. Trẻ bị suy tim cấp tính có các biểu hiện như là khó thở, toát mồ hôi, khó thở, thở nhanh và nông,ho, khạc ra bọt màu hồng… Nếu không kịp thời phát hiện và cấu cứu thì có thể dẫn đến tử vong.

Một số biểu hiện khác

• Trẻ đi tiểu ra nước tiểu có màu vàng, xét nghiệm có protein niệu.
• Trẻ bị sốt nhẹ trong khoảng 37,5-38,5 độ, đau tức ở vùng bụng dưới, đau chướng bụng, buồn nôn, tiêu chảy…

4. Biến chứng của viêm cầu thận cấp ở trẻ em là gì?

Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tích cực thì viêm cầu thận ở trẻ em có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe như là:

• Viêm thận cấp dẫn đến suy thận mãn tính.
• Cao huyết áp, suy tim.
• Thiểu niệu, vô niệu, thận hư.
• Nghiêm trọng nhất là dẫn đến tử vong.

5. Chẩn đoán viêm cầu thận cấp ở trẻ em

Để có thể chẩn đoán được chính xác tình trạng viêm cầu thận ở trẻ thì bên cạnh việc tìm hiểu về triệu chứng, tiền sử bệnh của trẻ thì bác sĩ có thể yêu cầu cho trẻ làm một số xét nghiệm như sau đây:

• Xét nghiệm nước tiểu.
• Xét nghiệm máu.
• Cấy trùng họng.
• Siêu âm thận.
• Chụp X-quang ngực.
• Làm sinh thiết thận.
• Thực hiện điện tâm đồ.

6. Điều trị viêm cầu thận cấp ở trẻ em

6.1. Nguyên tắc điều trị viêm cầu thận ở trẻ

Việc điều trị bệnh ở trẻ thay đổi tùy theo từng trường hợp bệnh nhân và có thể tuân theo các nguyên tắc sau:

• Điều trị giảm gánh nặng, áp lực chưa thận.
• Tăng cường chức năng tạo nước tiểu của thận.
• Theo dõi, phát hiện và điều trị sớm các biến chứng nặng của viêm cầu thận.
• Điều trị diệt liên cầu khuẩn và ngăn ngừa tái phát.
• Theo dõi định kỳ, dự phòng biến chứng xấu. 

6.2. Các phương pháp điều trị giảm gánh nặng cho thận

• Cho trẻ nghỉ ngơi tại giường trong giai đoạn cấp tính, nhất là khi bị tăng huyết áp hay bị tiểu ra nhiều máu trong khoảng 2-3 tuần.
• Không để trẻ hoạt động nặng, chỉ nên vận động nhẹ nhàng hoặc đi học lại khi bệnh đã ổn định. Chỉ để cho trẻ tập thể dục, lao động như bình thường khi đã điều trị khỏi bệnh và ổn định trong ít nhất 6 tháng.
• Chỉ nên tiêm chủng cho trẻ sau khi bệnh đã ổn định 1 -2 năm.
• Không để cho trẻ bị nhiễm lạnh.
• Cần cho trẻ ăn nhạt tuyệt đối trong những ngày trẻ bị phù nặng và về sau thì căn chỉnh độ nhạt tương đối. Chỉ nên hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm protid khi trẻ bị vô niệu, ure trong máu cao (lượng protid nên ăn là 0,5-1g/kg thể trọng/24 giờ). Nên cho trẻ ăn nhiều những thực phẩm giàu lipid, glucid để tránh tình trạng tự tiêu protid của cơ thể.
• Kiểm soát lượng nước trẻ tiêu thụ. Có thể tính lượng nước đưa vào cơ thể bằng cách lấy thể tích nước tiểu hôm trước trẻ đào thải ra cộng thêm 200-300ml. Nếu trẻ bị sốt cao thì có thể tăng lượng nước thêm 10%.

6.3. Phương pháp điều trị giảm gánh nặng cho thận

• Các phương pháp này chỉ áp dụng với những trẻ bị phù nhiều và các trường hợp có biến chứng tăng huyết áp, suy tim, suy thận.
• Thuốc được sử dụng chủ yếu là lợi tiểu quai Furosemid.
• Dùng kháng sinh để điều trị liên cầu khuẩn và dự phòng tái phát: Loại kháng sinh các bác sĩ có thể chỉ định dùng đó là penicillin vì loại thuốc này an toàn cho thận. Có thể thay bằng Erythromycin với liều lượng phù hợp nếu trẻ bị dị ứng với penicillin.

6.4. Phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng từ sớm

Biến chứng ở não do tăng huyết áp

• Về chế độ chăm sóc: Cần để trẻ nằm nghỉ ngơi tại giường hoàn toàn, chế độ ăn nhạt tuyệt đối đồng thời hạn chế lượng nước bổ sung vào cơ thể. Kết hợp theo dõi nghiêm ngặt các chỉ số nhịp tim, huyết áp, điện giải. Nếu cần có thể cho trẻ thở oxy và các biện pháp hỗ trợ hô hấp khác.
• Dùng các thuốc lợi tiểu, hạ huyết áp theo chỉ định của bác sĩ.
• Chống phù não cho trẻ bằng cách kê gối đầu cho trẻ cao khoảng 30 độ và dùng các thuốc theo bác sĩ chỉ định.
• Một số trường hợp có thể cần an thần, chống co giật bằng các thuốc theo liều lượng bác sĩ kê đơn. Nếu trẻ bị co giật thì cần để trẻ nằm nghiêng đầu và chắn lưỡi để tránh tình trạng trẻ bị cắn vào lưỡi.

Suy tim cấp

• Chế độ chăm sóc, dùng thuốc an thần, lợi tiểu, hạ huyết áp tương tự như với trường hợp tăng huyết áp.
• Cho trẻ thở oxy khi cần thiết.
• Sử dụng các thuốc trợ tim theo chỉ định của bác sĩ.

Biến chứng phù phổi cấp

Một số biện pháp có thể được áp dụng như là:

• Thở oxy qua dung dịch cồn có nồng độ 10-20%.
• Với trẻ trên 5 tuổi có thể tiêm morphin với liều lượng thay đổi theo độ tuổi.
• Trong trường hợp trẻ thiếu máu hoặc quá yếu có thể thực hiện gara 3 chi luân chuyển. Cụ thể đó là garo 3 chi, để tự do 1 chi và thực hiện luân chuyển giữa các chi sao cho mỗi chi không gara quá 15 phút.
• Đặt ống nội khí quản và các biện pháp hô hấp nếu cần.

Suy thận cấp

• Chế độ ăn cần đảm bảo cung cấp lượng calo cần thiết cho cơ thể trẻ.
• Lượng protein hấp thụ vào cơ thể hằng ngày giảm xuống còn ở mức 0,5-1g/kg thể trọng/ngày.
• Hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm có chứa kali và natri.
• Đảm bảo cân bằng lượng dịch ra-vào của cơ thể.
• Có thể áp dụng phương pháp gây bài niệu mạnh, chống toan hóa máu bằng natri bicarbonat dạng dung dịch.
• Giữ cân bằng chất điện giải: Chống tăng kali, chống hạ natri và canxi.
• Trường hợp cần thiết thì phải lọc máu ngoài thận sớm.

6.5. Chăm sóc và theo dõi thường xuyên

• Cha mẹ có con bị viêm cầu thận cấp cần hằng ngày theo dõi cân nặng, tình trạng phù, huyết áp, mạch, nhịp tim của trẻ.
• Đồng thời giữ vệ sinh răng miệng hằng ngày cho trẻ cũng như giữ ấm cơ thể đúng cách.
• Sau khi xuất viện, trẻ có thể cần xét nghiệm nước tiểu định kỳ để phát hiện protein niệu: Mỗi tháng xét nghiệm một lần, trong 6 tháng liên tục. Nếu kết quả còn dương tính thì tiếp tục xét nghiệm 6 tháng như thế. Còn nếu kết quả âm tính thì trẻ cần xét nghiệm 3 tháng một lần và kéo dài trong 2 năm. Sau khi âm tính 2 lần thì có thể tạm ngừng theo dõi.

7. Biện pháp phòng bệnh viêm cầu thận cấp ở trẻ em

Viêm cầu thận cấp ở trẻ em có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Do đó, tốt nhất nên áp dụng các phương pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ trẻ bị mắc bệnh như:

• Chống nhiễm khuẩn, đặc biệt là nhiễm khuẩn liên cầu bằng cách giữ vệ sinh răng miệng và cơ thể cho trẻ, tránh bị viêm họng, viêm da, chốc đầu.
• Theo dõi kỹ tình trạng sức khỏe của trẻ để phát hiện và điều trị sớm các tình trạng viêm nhiễm do liên cầu khuẩn như viêm họng.
• Dự phòng bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ đối với những trẻ hay mắc các bệnh nhiễm khuẩn liên cầu.
• Với trẻ đã từng bị nhiễm liên cầu thì dự phòng tái phát bằng cách điều trị tích cực các ổ nhiễm khuẩn và giữ ấm cơ thể cho trẻ, tránh nhiễm lạnh đột ngột.

Trên đây là những thông tin mang tính chất tham khảo về bệnh viêm cầu thận cấp ở trẻ em. Các phụ huynh và cha mẹ không nên áp dụng thay cho sự thăm khám, điều trị của bác sĩ.

Mách bạn: Để phòng ngừa ung thư di căn và hạn chế tác dụng phụ hóa xạ trị ung thư các chuyên gia đầu ngành khuyên bệnh nhân nên dùng sản phẩm GHV KSOL vì trong GHV KSOL có chứa thành phần Fucoidan sulfate hóa cao, phân tử lượng thấp giúp tăng sức đề kháng, tăng cường miễn dịch, phòng và hỗ trợ điều trị ung thư, giảm tác dụng phụ của hóa xạ trị hiệu quả. Đây là thành tựu khoa học tiến bộ vượt bậc của Việt Nam trong cuộc chiến phòng chống các bệnh về ung bướu và giảm tác dụng phụ sau hóa xạ trị.

XEM VIDEO: Thời sự VTV1 19h 16/05/2017: SX thành công Phức hệ Nano Extra XFGC phòng và hỗ trợ điều trị ung thư